Weblog van:
> Ernst Stam

In 2009 liep het MKB ruim 1 miljard euro mis door te laat of nooit betaalde facturen. Om dit zoveel mogelijk te voorkomen raden wij u aan om maatregelen te treffen, zoals het opnemen van het eigendomsvoorbehoud in uw algemene voorwaarden.  

Wanneer u in uw algemene voorwaarden duidelijk aangeeft dat u levert onder eigendomsvoorbehoud, wordt het geleverde geen eigendom van de koper voordat aan een voorwaarde is voldaan. De voorwaarde is vrijwel altijd dat ‘de overeengekomen prijs volledig betaald moet zijn’. Ook moeten eventueel met de levering samenhangende werkzaamheden zijn betaald.

 

Iedereen die goederen levert, kan gebruik maken van het eigendomsvoorbehoud, als het eigendomsvoorbehoud maar specifiek genoemd staat in de algemene voorwaarden. Ook moeten de goederen waarop het eigendomsbehoud van toepassing is, aanwijsbaar zijn. Dit kan wanneer er nummers van de goederen bekend zijn of wanneer de goederen onderscheidend zijn omschreven.

 

Wanneer iemand bijvoorbeeld pc’s levert en deze later terug wil vorderen, moet hij kunnen aangegeven om welke pc’s het gaat. Er kunnen bij de koper ten slotte ook pc’s staan, die door een andere leverancier zijn geleverd. Als er serienummers opgegeven zijn, zijn de pc’s specifiek aan te wijzen. Bij producten als fietsen kunnen framenummers worden opgegeven.

Leveringsovereenkomst

Vóór het sluiten van een leveringsovereenkomst moeten de algemene voorwaarden bekend zijn bij de koper: hij moet in de gelegenheid gesteld zijn de voorwaarden te kennen. Dit kijkt nauw.  Algemene voorwaarden aanbieden op de achterzijde van een factuur of via de mededeling dat ze opvraagbaar zijn, is onvoldoende. Op basis hiervan kan dan ook geen gebruik worden gemaakt van het eigendomsbehoud.

Wel kunnen de voorwaarden bijvoorbeeld aan een offerte worden geniet. Het is altijd goed om een klant zijn handtekening te laten zetten onder een schriftelijke opmerking als ‘de algemene voorwaarden zijn de koper bekend’.

Geldende voorwaarden

Het kan zijn dat een leverancier in zijn voorwaarden heeft opgenomen dat zijn goederen met eigendomsvoorbehoud worden geleverd, maar dat zijn klant laat weten dat hij niet akkoord gaat met uw voorwaarden. Hij wil zijn eigen algemene voorwaarden laten gelden. Dat kan, als beide partijen maar duidelijk met elkaar afspreken welke voorwaarden van toepassing zijn. Gelden de voorwaarden van de andere partij, dan gelden de voorwaarden van de leverancier niet en geldt het eigendomsvoorbehoud dat daarin genoemd staat dus ook niet.

Uitzonderingen

Het eigendomsvoorbehoud kan niet gebruikt worden wanneer:

    een klein(er) goed deel is gaan uitmaken van een grotere zaak, zoals een wieltje dat op een skateboard wordt gemonteerd (dit heet natrekking);
    goederen niet meer los van elkaar gezien kunnen worden, zoals gele verf die is vermengd met blauwe verf voor het maken van groene verf (vermenging);
    een goed één geheel gaat vormen met een ander goed, zoals metaal waarvan een fietsframe wordt gemaakt of bakstenen waarvan een huis wordt gebouwd; de bakstenen zijn later niet meer weg te halen, zonder dat dit het huis beschadigt (zaakvorming).

Tot een goed behoort alles wat onderdeel van het goed uitmaakt of zo met het goed verbonden is, dat het zonder beschadiging niet verwijderd kan worden. Als bijvoorbeeld een losse antenne deel uitmaakt van een geleverde radio, moet deze antenne ook weer worden ingeleverd, wanneer de radio teruggevorderd wordt.

Schadevergoeding

Als een koper een goed waarvan hij het eigendom (nog) niet had, al heeft doorverkocht, hoeft de nieuwe bezitter het goed niet terug te geven als de leverancier het terugvordert. Als hij het goed tenminste te goeder trouw heeft gekocht: wat wil zeggen dat hij niet wist dat het goed onder eigendomsvoorbehoud was geleverd aan degene die het aan hem verkocht. De leverancier kan in dit geval een schadevergoeding of betaling eisen van degene aan wie hij het goed heeft geleverd.  

Faillissement

Van het eigendomsvoorbehoud wordt vaak door fabrikanten en winkeliers gebruik gemaakt. Wanneer een winkelier een artikel met eigendomsvoorbehoud krijgt geleverd, mag hij het aan klanten verkopen al voordat hij ervoor heeft betaald. De winkelier is dan geen eigenaar van het artikel en daarom valt het artikel bij een eventueel faillissement van de winkelier niet in de boedel. Dit heeft tot gevolg dat de winkelier het artikel aan de leverancier moet teruggeven. Als dit niet meer kan omdat hij het al heeft doorverkocht, moet hij er een vergoeding voor betalen.

Dit is belangrijk, omdat bij een faillissement het resterende vermogen van de failliet (het bedrijf dat failliet gaat) naar zijn schuldeisers gaat, maar vaak niet alle schuldeisers terugkrijgen wat ze terugvorderen. Het eigendomsvoorbehoud is een manier om je als leverancier te beschermen tegen een faillissement van de koper op het moment dat de goederen zijn geleverd, maar de rekening nog niet is betaald. Door dit voorbehoud kan de leverancier zijn spullen terughalen bij de koper.

Wanneer iemand levert met eigendomsvoorbehoud, heeft hij in het geval van een faillissement van de koper niets te maken met concurrent – of preferente schuldeisers. Want het goed of de goederen is/zijn nog zijn eigendom en daardoor geen onderdeel van de boedel van de failliet. En het is de boedel van de koper van de goed/goederen, die verdeeld wordt onder de schuldeisers.

Kortom: conflicten zijn niet altijd te voorkomen, maar een eigendomsvoorbehoud geeft meer zekerheid en moet u dus als het kan, altijd maken.